KIBRIS BARIŞ HAREKÂTINDA 20 TEMMUZ 1974 TARİHİNDE TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ’NİN GARANTİ ANLAŞMASININ III. MADDESİNE İSTİNADEN GERÇEKLEŞTİRDİĞİ ASKERİ HAREKÂTIN ADIDIR.KIBRIS DAĞLARINDA SAVAŞAN KEMAHLILAR AŞAĞIDADIR.LİSTEDE METİN ERMURAT DA KÖYÜMÜZDEN YER ALMAKTADIR.

Temmuz ayında yayınlanan Şehidim Dergisi Kemah ilçemiz nufusuna kayıtlı Kıbrıs Gazilerimizi konu alan bir araştırma yazısı yayınladı. İlçemizden Kıbrıs harbine katılıp Gazi olarak yurda dönen isimlerin konu edildiği araştırma yazısını istifadelerinize sunuyoruz.

Kıbrıs Barış Harekâtında 20 Temmuz 1974 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Garanti Anlaşmasının III. Maddesine istinaden gerçekleştirdiği askeri harekâtın adıdır.

Birinci Dünya Savaşı’nda İngiltere, Kıbrıs’a elkoydu. 1950’lerin sonlarında bağımsızlık hareketi başladı ve uluslar arası anlaşmalara dayanan bir Türk-Rum ortak Devleti kuruldu. Fakat Rumlar böyle bir Ortak Devlet’e razı olmadılar. Kıbrıs7ın tüm yönetimine kendileri el koyma yoluna gittiler, uluslar arası anlaşmaları çiğneyerek ve Anayasayı hiçe sayarak soykırımla Türkler’e saldırılarda bulundular. Rumlar 1963 yılında Ortak Devleti yıktılar.

Atina Yüksek Mahkemesi 21 Mart 1979 tarihinde aldığı bir kararla Türkiye’nin müdahalesinin, Garanti Anlaşması’nın IV. maddesine göre yasal olduğunu onaylamıştır. Avrupa konseyi de 29 Temmuz 1971 tarihinde almış olduğu 873 sayılı karar ile Türk müdahalesinin yerinde olduğunu kabul etmiştir.

Harekât Kodu: AYŞE TATİLE ÇIKSIN

5 Temmuz 1974’de Türkiye, Yunanistan ve İngiltere dışişleri bakanları I. Cenevre Konferansı çalışmalarına başlandı. 30 Temmuz’da sona eren konferansta Türk tarafının istekleri doğrultusunda: Ada’da bir güvenlik bölgesinin kurulması, Rum ve Yunan Türk bölgelerinin derhal boşaltılması, esir durumda olan asker ve sivillerin mübadele edilmeleri veya serbest bırakılmaları, barışın sağlanması ile birlikte anayasaya uygun bir hükümetin kurulmasının temini,  Kıbrıs Cumhuriyetinde Kıbrıs Türk Toplumu ile Kıbrıs Rum Toplumu olmak üzere iki otonom işgalindeki idarenin mevcudiyeti kabul ve ilan edildi.

Başbakan Bülent Ecevit Adadaki gelişmelerin kötüye gitmesi sebebiyle diplomatik görüşmeler yapmak üzere Londra’ya gitti. Ancak Ecevit’e rağmen Başbakan yardımcısı Necmettin Erbakan Genel Kurmay Başkanına Kıbrıs Barış Harekâtını başlatma emrini verdi. Erbakan’ın planı adanın tamamı ele geçirildikten sonra toprakların bir kısmından Kıbrıs Türk Devleti’nin tanınması karşılığında verilmesi idi.

Günün erken saatlerinde Türk ordusunun Kara, Deniz ve hava kuvvetlerinin Kıbrıs’a havadan indirme ve denizden çıkarma yapmaya başladı. Acil olarak toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümete genel savaş açma yetkisini verdi. 14 ilde sıkıyönetim ilan edildi. Bu karar İngiltere ve Yunanistan Büyük elçilerine bildirildiği gibi, Ankara’da bulunan Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakan Yardımcısı Sisko ‘yâda iletildi. Pakistan, Afganistan ve İran Türkiye’ye yardım sözü verdi.

Libya Devlet Başkanı Kaddafi ihtiyaç duyulan tüm askeri mühimmatların kullanılabileceğini bildirdi. Türk Kuvvetleri 22 Temmuz’da Girne’yi ele geçirdi. Türk paraşütçüleri Kıbrıs’ın başkenti Lefkoşa’nın Türk kesimine indi. Yunan Birliklerinin Ada’da Garantör olarak bulunan Türk Birliğine saldırması ise çarpışmaların Ada geneline yayılmasına neden oldu.

22 Temmuz akşamı Türkiye B.M. Güvenlik konseyinin ateşkes kararını kabul etti. Türk Müdahalesi sonucu Yunanis’tandaki cunta idaresi ve Kıbrıs Mikos Sampson Hükümeti de yıkılmıştır. İkinci barış harekâtı ancak 8 Ağustos’da ikinci Cenevre konferansı yapılmakta olduğu zamanda Türklerin iyi niyet jesti olarak Limasol ve Larnaka civarında bir miktar köyü boşaltmış olmalarına rağmen, Milli Muhafız alayı ve EOKA-B işgal ettikleri yerleri tahliye etmedikleri gibi ellerindeki esirleri de serbest bırakmamışlardır.

Bu savaşta Türk Silahlı kuvvetlerinden 415 Kara, 65 Deniz, 5 Hava 13 Jandarma olmak üzere toplam: 498 Şehit ve 1,200 yaralı, 70 Kıbrıslı Türk asker ve 270 Kıbrıslı Türk Şehit, 1000 yaralı verildi.

Kemah ilçemizden bu savaşa katılıp gazi olarak yurda dönen askerlerimizin isimleri şöyledir.

Kaynak:www.kemahtarihi.com